Bezcenne dokumenty niezwykle rzadko opuszczają archiwa, w których są przechowywane. Potrzebna jest do tego naprawdę niezwykła okazja. Dla pochodzącego z 1440 roku aktu powołującego do życia Związek Pruski, takie święto wydarzyło się w piątek, 4 listopada.
W Sali Kolumnowej Pałacu Prezydenckiego w Warszawie dokument został wpisany na utworzoną przez UNESCO listę najcenniejszych zabytków archiwalnych.
- Ten dokument spowodował całą lawinę zdarzeń - mówi Beata Herdzin, dyrektor Archiwum Państwowego w Toruniu, gdzie akt jest przechowywany. - Zapoczątkował upadek zakonu krzyżackiego, zmieniając układ sił na terenie całej ówczesnej Europy.
Razem z dokumentem potwierdzającym powstanie związku miast i rycerstwa Prus w obronie przeciw zakonowi na listę UNESCO zostało wpisanych jeszcze 10 innych skarbów archiwalnych. Wśród nich znalazł się m.in. akt unii krewskiej z 1385 roku, który stanowił pierwszy krok do późniejszego utworzenia Rzeczypospolitej. Na listę trafił również jeden z pierwszych egzemplarzy słynnego dzieła „O poprawie Rzeczypospolitej” Andrzeja Frycza Modrzewskiego z dedykacją autora dla króla Zygmunta Augusta.
Opatrzony czterdziestoma i czterema pieczęciami sygnatariuszy akt erekcyjny Związku Pruskiego kilka dni temu opuścił zatem Toruń i pojechał do Warszawy. Podróżował w bardzo komfortowych warunkach, jak wymagają tego przepisy - klimatyzowanym samochodem, zamknięty w specjalnej skrzyni, pilnowany przez wartownika pod bronią oraz konserwatora. Trafił do „toruńskiej” gabloty w Sali Chorągwianej Pałacu Prezydenckiego, gdzie będzie eksponowany jeszcze przez kilka dni, aby w przyszłym tygodniu w glorii i chwale wrócić do toruńskiego archiwum.
Lista najcenniejszych zabytków archiwalnych UNESCO uzupełniana jest od początku lat 90. Jej polska wersja powstała jednak dopiero dwa lata temu. W 2014 roku została na nią wpisana Konstytucja 3 maja, „Kronika” Galla Anonima, „Kazania świętokrzyskie”, dokument lokacyjny Krakowa, „Pan Tadeusz” - autograf Adama Mickiewicza czy Memoriał Ignacego Jana Paderewskiego skierowany w styczniu 1917 roku do prezydenta Wilsona, uzasadniający konieczność odbudowy niepodległej Polski z dostępem do morza.
W tej chwili na polskiej liście znajdują się 22 obiekty, w tym podpisany w Kwidzynie i przechowywany w Toruniu akt erekcyjny Związku Pruskiego.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
