Leczył rannych na frontach w kilku wojnach

W tym roku minęła 110. rocznica urodzin dra Nikodema Butrymowicza, lekarza i patrioty, związanego z Toruniem.

<!** Image 2 align=right alt="Image 158230" sub="Dr Nikodem Butrymowicz w Toruniu działał też na niwie społecznej / Fot. Ze zbiorów autora">Nikodem Butrymowicz urodził się 18 czerwca 1890 r. w Wilnie. Po ukończeniu w 1909 r. gimnazjum w mieście rodzinnym, studiował do 1914 r. medycynę w Wojskowej Akademii Lekarskiej w Petersburgu.

Od 30 listopada 1914 roku służył w wojsku rosyjskim jako lekarz batalionowy 16 Pułku Piechoty z Kijowa, dochodząc pod koniec swej służby w swoim pułku do stanowiska naczelnego lekarza (1 luty 1918). Po zdemobilizowaniu zamieszkał w Odessie, gdzie wówczas znajdowało się duże skupisko Polaków.

W dywizji gen. Żeligowskiego

Na początku 1919 r. wstąpił w Odessie do IV Dywizji gen. Lucjana Żeligowskiego, z którą jako lekarz 13 Pułku Strzelców przeszedł cały szlak bojowy i w lipcu tego roku wrócił do Polski. Potem w stopniu kapitana Wojska Polskiego był lekarzem w 28 Pułku Piechoty Strzelców Kaniowskich.

Od marca 1920 r. pełnił służbę frontową podczas wojny polsko-bolszewickiej. W sierpniu tego roku brał udział w bitwie warszawskiej w okolicach Radzymina i Nieporętu. Po zawarciu traktatu ryskiego stacjonował wraz ze swym pułkiem w Łodzi, gdzie służył do końca marca 1922 r.

Lata toruńskie

Następnie awansowany z dniem 1 kwietnia tego roku na stopień majora został przeniesiony do 8 Kompanii Zapasowej Sanitarnej w Toruniu, przemianowanej wkrótce na 8 Batalion Sanitarny, w którym od sierpnia 1922 r. pełnił funkcję zastępcy dowódcy, a w latach 1923-1926 dowódcy.

<!** reklama>1 października 1926 r. został kierownikiem Referatu Ogólnoorganizacyjnego w Szefostwie Sanitarnym DOK VIII w Toruniu. Z dniem 1 stycznia 1928 r. awansował na stopień podpułkownika. Jednocześnie był m.in. prezesem Oddziału Ligi Morskiej i Kolonialnej, wiceprezesem Wojewódzkiego Komitetu LOPP, członkiem Polskiego Towarzystwa Lekarskiego w Toruniu, członkiem Zarządu Okręgu Pomorskiego PCK w Toruniu.

W kwietniu 1934 r. został mianowany komendantem 5 Szpitala Okręgowego w Krakowie, a 1 kwietnia 1936 r. komendantem 9 Szpitala Okręgowego w Brześciu nad Bugiem. W marcu 1937 r. mianowany został na stopień pułkownika, a w następnym roku na Szefa Sanitarnego DOK IX w Brześciu; funkcję tę pełnił do wybuchu II wojny światowej.

Podczas kampanii wrześniowej był Szefem Sanitarnym Armii „Łódź”. Po zakończeniu działań wojennych, unikając niewoli został lekarzem we wsi Drążgów gmina Ulęż i we wsi Krzywda gmina Radoryż Smolany, gdzie doczekał wyzwolenia.

Znów w Wojsku Polskim

W listopadzie 1944 r. powołany do Wojska Polskiego został dowódcą 28 Pogotowia Instrukcyjno-Dezynfekcyjnego Frontu. Funkcję tę pełnił do czasu rozformowania tej jednostki w sierpniu 1945 r. Następnie był kierownikiem Sekcji Operacyjnej i zastępcą Szefa Wydziału IV Departamentu Służby Zdrowia. Pod koniec tego roku pułkownik Butrymowicz zachorował na zawał serca. Po wyleczeniu z dniem 28 lutego 1946 r. przeszedł w stan spoczynku.

Następnie pracował jako lekarz Domu Dziecka w Nagłowicach i kierownik Ośrodka Zdrowia w Seceminie w powiecie włoszczowskim.

Wielokrotnie odznaczany

Odznaczony był: Krzyżem Walecznych – dwukrotnie, Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Grunwaldu III klasy, Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918-1921 „Polska Swemu Obrońcy”, Medalem 10-lecia Odzyskania Niepodległości, Medalem Międzyalianckim 1914-1918, Medalem Zwycięstwa i Wolności, Brązowym i Srebrnym Medalem za Długoletnią Służbę oraz licznymi odznakami pamiątkowymi.

Nikodem Butrymowicz zmarł 5 kwietnia 1953 r.

W małżeństwie zawartym w 1936 r. z Jadwigą Marianną Jakubicką miał syna Nikodema. W Toruniu mieszkał przy ul. Franciszkańskiej 14.