Odszkodowanie za dziki. Kiedy i jak można je otrzymać?

PROBLEM: - Mój ojciec jest rolnikiem. Zajmuje się uprawą kukurydzy z przeznaczeniem na kiszonkę. Jesienią zeszłego roku wykonał orkę zimową planując, że w tym miejscu na wiosnę posieje kukurydzę. Jednak na gruncie do tego przeznaczonym stwierdziliśmy wystąpienie szkód, spowodowane buchtowaniem dzików. Zniszczone pole dla ponownego przygotowania go pod zasiew wymagało talerzowania, włókowania lub bronowania. Ponieśliśmy znaczne koszty wykonania tych czynności (około 17 tys. zł). Czy należy się ojcu odszkodowanie od Skarbu Państwa za wyrządzone szkody? - pyta Czytelnik.

WYJAŚNIENIE: Posiadacz uprawy rolnej poza możliwością podjęcia działań prewencyjnych nie dysponuje żadnymi skutecznymi środkami ochrony przed zachowaniem zwierząt łownych. Przeciwnie, przepisy prawa zawierają zakazy płoszenia, chwytania, przetrzymywania, ranienia i zabijania zwierzyny i są to zakazy niewątpliwie skierowane również do posiadaczy upraw rolnych. Ustanawiając odpowiedzialność Skarbu Państwa za tzw. szkody łowieckie, ustawodawca zmierzał do ochrony nakładu pracy poniesionego przez poszkodowanego (najczęściej rolnika), a nie tylko samych upraw. Uprawa jako roślina jest już tylko wynikiem, efektem tego nakładu pracy.
Skarb Państwa odpowiada za szkody w uprawach rolnych wyrządzonych przez zwierzęta łowne (dziki, łosie, jelenie, daniele i sarny) na obszarach niewchodzących w skład obwodów łowieckich. Okoliczności sprawy wymagają odpowiedzi na pytanie: Czy uprawa, rozumiana jako rolna, powstaje już z chwilą podjęcia czynności przygotowujących rolę do zasiewu, czy też dopiero z chwilą wysiewu/wysadzenia roślin?
Zdaniem Sądu Najwyższego przygotowanie pola pod zasiew lub sadzenie roślin jest uprawą rolną, co oznacza, że zniszczenie przez zwierzynę łowną takiego pola, jeżeli zasiew lub sadzenie wymaga powtórzenia tych czynności, a więc dokonania czynności przywracających pole do stanu pierwotnego, jest szkodą w znaczeniu prawa cywilnego. Koszty poniesione na przywrócenie stanu poprzedniego gruntu pozostają w związku przyczynowym z zachowaniem zwierzęcia, a zatem dzierżawca lub zarządca obwodu łowieckiego obowiązany jest do wynagradzania wyrządzonych szkód. Wynagradzanie szkód łowieckich nie może być jednak inaczej rozumiane niż jako świadczenie, które ma służyć naprawieniu szkody, a nie uzyskiwaniu korzyści majątkowych o charakterze zarobkowym.
Zatem szkodą w uprawie rolnej, za którą należy się odszkodowanie (art. 50 ust. 1b w związku z art. 46 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1995 r. - Prawo łowieckie jedn. tekst: Dz.U. z 2013 r., poz. 1226 ze zm.), jest także szkoda wyrządzona przed zasiewem, związana z ponownym wykonaniem niezbędnych czynności agrotechnicznych przygotowujących grunt do zasiewu (Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 19 maja 2015 r. (Sygn. akt III CZP 114/14)).
W tym okolicznościach ojciec Czytelnika może wystąpić o odszkodowanie. Warto jednak przy tak skomplikowanej sprawie zwrócić się o pomoc do adwokata.

Co piątek porada
W każdym piątkowym wydaniu „Nowości” Czytelnicy znajdą rubrykę z prawniczą poradą.
W niej - odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania. Można je przysyłać mailem pod adresem: [email protected].