Samorząd województwa uzgodnił ze spadkobiercami Sczanieckich zasady przekazania pałacu w Nawrze

Pałac w Nawrze, do rejestru zabytków został wpisany w 1929 roku, powinien także trafić na listę pomników. Tak, zgadza się, pomnikiem historii jest od dawna. Przez cały czas zaborów pozostawał w polskich rękach, najpierw Kruszyńskich, później Sczanieckich. Był jednym z najważniejszych bastionów polskości w regionie i nie tylko właściciele majątku upominali się o polskie sprawy m.in. w pruskim i niemieckim parlamencie. Zbudowany na przełomie XVIII i XIX wieku według projektu Hilarego Szpilowskiego pałac, powinien trafić na listę pomników kunsztu dawnych murarzy. Zniszczone mury, które pilnego remontu wymagały już wiele lat temu, głoszą chwałę swoich budowniczych każdego dnia, trzymając się względnie prosto i w miarę w komplecie. Wiele innych budynków w podobnej sytuacji, dawno już by legło w gruzach.

Złote czasy Nawry skończyły się po wybuchu II wojny światowej. Niemcy wyrzucili Sczanieckich z domu, zaś w 1945 roku władza ludowa nie pozwoliła im do niego wrócić. Okazja do przynajmniej symbolicznego wyrównania krzywd trafiła się dopiero w XXI wieku, kiedy spadkobiercy ostatnich przedwojennych właścicieli pałacu wystąpili o jego zwrot. Udało im się, ale choć nadzieje były duże, wydarzenie to jakoś nie okazało się punktem zwrotnym w dziejach pałacu. O tym, że spadkobiercy rodziny Sczanieckich, po batalii sądowej odzyskali pałac w Nawrze, po raz pierwszy pisaliśmy bodajże pod koniec 2012 roku. Później okazało się, że zmagania prawne będą trwały dłużej, ponieważ Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, w którym przez lata znajdowały się klucze do pałacu, nie złożył broni i odwołał się od wyroku. Ostatecznie jednak sądy przyznały rację spadkobiercom. I co? I nic. Mijały kolejne lata, zrujnowany zabytek coraz bardziej groził zawaleniem.

Zobacz wideo: Bezpieczeństwo na drogach jesienią. O tym trzeba pamiętać

Boje o akt własności śledził marszałek Piotr Całbecki. Jeszcze w 2009 roku w Urzędzie Marszałkowskim powstał pomysł, aby pałac odkupić (wtedy jeszcze od IHAR-u) i po remoncie urządzić w nim muzeum ziemiaństwa. Spadkobiercy przedwojennych właścicieli również na ten pomysł przystali. Rozmowy trwały i chociaż kilka razy wydawało się, że porozumienie jest na wyciągnięcie ręki, przyszłość nadal pozostawała pod znakiem zapytania.

Wreszcie, w lutym tego roku spadkobiercy złożyli propozycję przekazania pałacu samorządowi województwa w formie darowizny, z przeznaczeniem na stworzenie tam muzeum historii ziemiaństwa Pomorza i Kujaw. Rozpoczęły się pracę nad umową dotyczącą przejęcia obiektu, na jakim etapie są teraz?

- Jesteśmy na etapie przejmowania pałacu w Nawrze, gdzie chcemy stworzyć muzeum historii ziemiaństwa Pomorza i Kujaw. Z rodziną spadkobierców uzgodniliśmy warunki przejęcia obiektu i aktualnie ustalamy termin podpisania aktu notarialnego - mówi sekretarz województwa Marek Smoczyk. - Kolejnym krokiem będzie opracowanie montażu finansowego inwestycji, a chcielibyśmy pozyskać na ten cel środki europejskie. Następnie zlecimy opracowanie programu konserwatorskiego, który wskaże wytyczne, jak odbudować pałac w Nawrze z zachowaniem jego pierwotnego kształtu. Kolejny będzie projekt budowlany, a następnie realizacja inwestycji.

Miejmy nadzieję, że do czasów, gdy ta inwestycja zostanie zrealizowana, dożyjemy. I przede wszystkim - że dożyją tego mury pałacu w Nawrze.