Skąd czerpie Pan wiedzę o społeczności żydowskiej w dawnym Toruniu?
Korzystam z zasobów archiwów Toruńskiego Towarzystwa Naukowego i UMK. Pomocne jest „Słowo Pomorskie” z lat 1924-37. Bardzo pomaga mi p. Katarzyna Kluczwajd, autorka wielu publikacji historycznych o Toruniu - przesyła linki do artykułów w wersji elektronicznej. Anna Bieniaszewska z archiwum, autorka książki „Toruński pejzaż żydowski”, zgodziła się sprawdzić merytorycznie przygotowywaną przeze mnie pracę.
**
Tłusty Czwartek 2018. Skąd wziął się Tłusty Czwartek? Combrowy czwartek. Geneza Tłustego Czwartku**
Tłusty Czwartek 2018. Przepis na dietetyczne pączki. Pączki Anny Lewandowskiej. Pączki fit
Czy zachowały się ślady działalności osób narodowości żydowskiej w naszym mieście? Czy też wszystko uległo zniszczeniu?
Apteka „Radziecka”, założona w 1623 r. i funkcjonująca do tej pory, należała do Żydów. Zakład spirytusowy „Polmos” na Mokrem założyli bracia Hirschfeldowie, narodowości żydowskiej. Figurę flisaka - jeden z symboli Torunia, stojący przy Ratuszu Staromiejskim, zaprojektował rzeźbiarz Georg Wolf, toruński Żyd. Hotel „Trzy Korony” należał do żydowskiej rodziny Frilander. W domu na rogu Rynku Nowomiejskiego i ul. Św. Katarzyny znajduje się gwiazda Dawida w formie witrażowej, jedyna zachowana. Są to fakty, o których często nie wiedzą mieszkańcy miasta. Warto podkreślać je także dla turystów - mogą stać się kolejną atrakcją, przyciągającą do Torunia.
W jaki sposób trasa będzie prezentowana?
Ma powstać opis w formie papierowej wraz z mapą, z zaznaczonymi na niej interesującymi punktami. Będą to miejsca, gdzie mieściła się synagoga, rytualna łaźnia, siedziba Komitetu Gminy Żydowskiej, jak też domy Żydów, którzy trwale zapisali się w historii miasta, kraju, kultury, nauki, narodu. Chcę też zlokalizować i zaznaczyć na mapie miejsca żydowskich zakładów rzemieślniczych, sklepów, firm. Na przykład w kamienicy przy ul. Szerokiej 24 (dziś jest tu perfumeria) mieściła się firma „Sułtan”, należąca do rodziny Sultanów, produkująca likiery znane i na antypodach - można je było kupić nawet w Australii! Gorzelnia koniaków, należąca do tej samej rodziny, znajdowała się przy ul. Podmurnej 25. Był dom handlowy Leisera (dziś jest tu PDT). Przy ul. Chełmińskiej 6 mieszkali Hirschfeldowie, a przy ul. Szerokiej 46 - rabin Cwi Hirsz Kaliszer - pionier syjonizmu. Myślę, by zacząć trasę właśnie tam, a skończyć na miejscu jego pochówku - na zniszczonym żydowskim cmentarzu przy ul. Antczaka na Jakubskim Przedmieściu.
Zobacz także: Te memy podbijają internet
O kim jeszcze chce Pan wspomnieć w przygotowywanym wydawnictwie?
Warto zamieścić informacje również o znanych w świecie osobach narodowości żydowskiej o toruńskich korzeniach. Np. siostra Georga Wolfa - Julie, znana malarka i grafik początku XX w., po wyjeździe do Berlina przybrała nazwisko Wolfthorn, by podkreślać swój związek z Toruniem. Mieszkał w naszym mieście człowiek pochodzenia żydowskiego, pionier w transplantacji skóry - dzięki jego staraniom Szpital Miejski dostał pierwszy aparat rentgenowski. Niedawno odwiedził Toruń dyrektor Bostońskiej Orkiestry Symfonicznej - szukał tu swoich korzeni.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?