Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Toruń ukryty pod ziemią

Szymon Spandowski
Szymon Spandowski
Co znajduje się pod naszymi stopami, gdy spacerujemy po centrum Torunia? Fundamenty kościołów, koryta dawnych strumieni, głębokie piwnice. Ślady podziemnego Torunia widać czasami na powierzchni.

<!** Image 3 align=none alt="Image 216787" sub="Fragment murów obronnych odkryty dwa lata temu podczas remontu Fosy Staromiejskiej. Ich ślad został oznaczony w nawierzchni ulicy [Fot.: Adam Zakrzewski]">Co znajduje się pod naszymi stopami, gdy spacerujemy po centrum Torunia? Fundamenty kościołów, koryta dawnych strumieni, głębokie piwnice. Ślady podziemnego Torunia widać czasami na powierzchni.

Niedawno budowniczowie nowej linii tramwajowej natknęli się w wykopie przy alei Solidarności na ludzkie kości. W rowie przy multipleksie widać dziś natomiast kawałki pokruszonych cegieł. Nic dziwnego, roboty trwają przecież w jednym z najbardziej interesujących miejsc Torunia. Pod Czerwoną Drogą znajdują się fundamenty gotyckiego kościoła św. Jerzego, w miejscu wykopów przy kinie w średniowieczu znajdowało się leprozorium, choć wykopane cegły z niego nie pochodzą, bo rów otaczający figury Kargula i Pawlaka jest zbyt płytki.

Idąc stąd w stronę centrum, koło „Damroki” przedefilujemy nad fundamentami kolejnej gotyckiej świątyni, kościoła św. Wawrzyńca, a przystając przed nieczynnym obecnie przejściem dla pieszych przed budynkiem magistratu, postawimy nogę nad kościołem i cmentarzem Świętego Krzyża. Fundamenty świątyni, której cmentarna obecność dała niedawno znać o sobie, zostały odkryte przy okazji jednej z inwestycji w latach 80. ubiegłego wieku. Znalezisko było sporym zaskoczeniem, ponieważ kościół został rozebrany jeszcze w średniowieczu.

Podobnych sakralnych pamiątek jest w Toruniu więcej i nie ograniczają się one tylko do zabytków materialnych. Podczas prac prowadzonych przy okazji remontu Rynku Staromiejskiego archeolodzy trafili np. na pozostałości... rzeki płynącej przy granicy pierwszego Torunia. Trafiały do niej miejskie nieczystości.

- Przez co bardzo dawała się mieszkańcom we znaki - mówi Lidia Grzeszkiewicz-Kotlewska, która kierowała prowadzonymi na rynku badaniami. - Co najmniej dwa razy była czyszczona, w końcu jednak została zasypana.

Zasypane zostało oczywiście jedynie koryto, wodę Krzyżacy skierowali w stronę zamku. Nie zniknęło jednak bez śladu, grunt w tym miejscu nadal pracuje, zapada się, dzięki czemu szlaki meandrującej rzeki widoczne były setki lat po jej likwidacji.

- Gdy już ten strumień znalazłam i wiedziałam, gdzie patrzeć, to się okazało, że był on jeszcze czytelny w poprzedniej nawierzchni Rynku Staromiejskiego - wspomina Lidia Grzeszkiewicz-Kotlewska. - Weszłam na pocztę, spojrzałam na rynek i wszystko zobaczyłam. A wcześniej człowiek na nierówności rynkowej nawierzchni tylko narzekał...

<!** reklama>

Spacerując po starówce, pod stopami często mamy również średniowieczne drewniane chodniki, choć ich pozostałości ukryte są dość głęboko pod ziemią. Grunt na terenie starówki podniósł się od czasów krzyżackich miejscami nawet o trzy metry. Z tego powodu do podziemia zeszło również sporo staromiejskich budynków. Ich piwnice położone dziś głęboko pod powierzchnią gruntu, jeszcze kilkaset lat temu na ogół były jedynie przyziemiami, do których wchodziło się po kilku schodkach prosto z ulicy. Pod tym względem ciekawostek również w Toruniu nie brakuje, podczas ostatniego remontu Szerokiej, pod powierzchnią ulicy została na przykład odkryta piwnica przedproża.

Historia o odkryciach dokonywanych podczas inwestycji musi nas doprowadzić do legendy o przejściu pod Wisłą, którego sklepienie miało zostać naruszone przy budowie starego mostu drogowego. Tego, że jest to tylko legenda, żałować nie mamy zamiaru. Nie musimy, ponieważ mamy w Toruniu bardzo ciekawe i nieznane dwupoziomowe piwnice.

- Fantastycznie to wygląda, do jednej piwnicy wchodzi się schodami, a później, przez otwór w sklepieniu, stromym zejściem trafia się niżej - tłumaczy Lidia Grzeszkiewicz-Kotlewska. - W ten sposób można zejść sześć, siedem metrów w dół.

Prym pod tym względem wiodą kamienice na Nowym Mieście, tak interesującymi korzeniami mogą się poszczycić np. domy przy Rynku Nowomiejskim.


Ce**glane korzenie wiekowego miasta**

  • Na terenie toruńskiej starówki jest około 1500 zabytkowych piwnic.
  • Niektóre z nich są dwupoziomowe i sięgają nawet siedem metrów w głąb.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na nowosci.com.pl Nowości Gazeta Toruńska