Zadatek a zaliczka. Jaka jest różnica? [PORADA PRAWNIKA]

- Zadatek jest czynnością prawną realną. W praktyce oznacza to, że dla jej pełnej skuteczności konieczne jest zapłacenie określonej sumy pieniężnej przy zawieraniu umowy - objaśnia adwokat Mariusz Lewandowski z Torunia.

Zadatek a zaliczka - jak odróżnić?

Zgodnie z treścią art. 394 Kodeksu cywilnego zadatek jest to świadczenie w postaci pieniężnej lub rzeczowej wręczane drugiej stronie przy zawieraniu umowy (najczęściej umowy przedwstępnej). Podstawową funkcją zadatku jest rekompensata za niewywiązanie się z postanowień umownych przez jedną ze stron.

W przypadku braku odmiennych uregulowań umownych pomiędzy stronami, w razie niewykonania umowy przez jedną ze stron, druga strona może bez wyznaczenia dodatkowego terminu odstąpić od umowy i zachować zadatek, a jeżeli sama go dała, może żądać kwoty dwukrotnie wyższej. Przystąpienie do wykonania umowy powoduję zaliczenie zadatku na poczet należytego świadczenia.

Zobacz także:Co to jest stalking? [ADWOKAT RADZI]

Natomiast w przypadku, gdy zaliczenie zadatku nie jest możliwe, ulega on zwrotowi. Dzieje się tak również, a obowiązek zapłaty zadatku w podwójnej wysokości odpada, w przypadku rozwiązania umowy. A także wtedy, gdy nie dochodzi do wykonania umowy wskutek okoliczności, za które żadna ze stron odpowiedzialności nie ponosi lub ową odpowiedzialność ponoszą obie strony.

Zaliczka nie jest szczegółowo uregulowana w kodeksie cywilnym

W przeciwieństwie do zadatku, zaliczka nie została szczegółowo uregulowana w Kodeksie cywilnym. Zasady jej funkcjonowania należy wyprowadzić bezpośrednio z przepisów Kodeksu cywilnego dotyczących wykonywania umów wzajemnych. Umowa wzajemna to taka, w której obie strony wspólnie uznają, że świadczenie jednej ze stron ma być odpowiednikiem świadczenia drugiej strony. Zatem zaliczka to kwota, która zostaje zaliczona na poczet przyszłych świadczeń wynikających z umowy zawartej pomiędzy stronami. Nie stanowi ona w przeciwieństwie do zadatku formy zabezpieczenia umowy, stanowi jedynie część jej ceny. Wpłaconą kwotę uznajemy za zaliczkę tylko w sytuacji, gdy wynika to jednoznacznie z zawartej umowy.

W przypadku braku odpowiedniego określenia w umowie, każda inna przedpłata będzie stanowić zadatek. Żądanie zwrotu wpłaconej zaliczki może nastąpić na podstawie art. 494 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z nim strona, która odstępuje od umowy wzajemnej, zobowiązana jest zwrócić drugiej stronie wszystko, co otrzymała od niej na mocy umowy. Może też żądać zwrotu tego, co świadczyła i naprawienia szkody wynikającej z niewykonania zobowiązania.