Rozpoczęły się prace na Bulwarze Filadelfijskim
Urodzony w 1933 roku Alojzy Kowalski był absolwentem Państwowego Liceum Pedagogicznego w Toruniu, współtwórcą i honorowym Prezesem Stowarzyszenia Absolwentów i Sympatyków Liceów Pedagogicznych ,,Pedagogium” w Toruniu. Aktywnie działał także w strukturach ZNP, pisał książki i opracowania oświatowe. Był radnym i oświatowym wizjonerem, który wyprzedzał swoje czasy. Pełniąc funkcję kierownika i dyrektora zbudował i rozbudował kilka szkół. W 2020 roku otrzymał tytuł torunianina 100-lecia w kategorii oświata.
Ciężkie początki w ciężkich czasach
Swoją pracę pan Alojzy zaczynał w siermiężnym roku 1952. Najpierw była to podstawówka w miejscowości Czarne Błoto w powiecie toruńskim, a potem Młyniec i Józefowo, placówki w małych wioskach pod Toruniem. Jako kierownik miał m.in. zmienić ich organizację z sześciu do siedmiu klas. Jedna z placówek mieściła się w adaptowanej na potrzeby oświaty poniemieckiej chacie krytej strzechą i bez prądu. Z dawnej obory wygospodarowano trzy izby lekcyjne. Warunki były bardzo trudne, ale chyba właśnie to dodawało siły Alojzemu Kowalskiemu. Nie tylko zrobił to, do czego się zobowiązał, ale jeszcze przyczynił się do elektryfikacji Józefowa i okolicznych wsi.
Później został kierownikiem szkoły w Cierpicach pod Toruniem. Zastawszy na miejscu dramatyczne warunki lokalowe, wystąpił z inicjatywą budowy nowego gmachu w czynie społecznym.
- Tam były trochę lepsze warunki, szosa blisko, ale ta placówka nie miała szczęścia do kierownictwa - mówił nasz bohater w rozmowie z Piotrem Bednarczykiem w czerwcu br.. - Na 1000-lecie państwa budowano w Polsce sześcioizbowe pawilony szkolne, z długim korytarzem. I udało się taki załatwić do Cierpic. Zawiązaliśmy społeczny komitet rozbudowy szkoły. Były kłopoty z ogrzewaniem. Wymyśliliśmy centralne, co przyjęto w kuratorium z powątpiewaniem. "Ani grosza nie dam" - usłyszałem od inspektora. "A czy ja proszę o pieniądze? My już pieniądze mamy" - odpowiedziałem. Załatwiliśmy je z gminy. W kuratorium nie wierzyli, że nam się uda. Ale dopięliśmy swego. Do dziś pamiętam, jak jeździłem do Centrostalu do Bydgoszczy z czekoladami dla pań, żeby dostać niezbędne elementy tego ogrzewania.
W październiku 1966 roku oddano do użytku pawilon, który powstał w rekordowym czasie 14 miesięcy. Wtedy była to jedyna szkoła w powiecie toruńskim z centralnym ogrzewaniem. Wkrótce powstało tam też pierwsze w powiecie pełnowymiarowe boisko kryte asfaltem.
Ławki własnego pomysłu
Kolejnym etapem w karierze zawodowej Alojzego Kowalskiego była Szkoła Podstawowa nr 23 w Toruniu. W latach 1982-1984 Alojzy Kowalski pełnił funkcję zastępcy dyrektora Szkoły Podstawowej nr 6 w Toruniu. W 1984 roku został dyrektorem SP nr 24 przy ul. Ogrodowej, w której został aż do emerytury.
Polecamy
- To była ruina - opowiadał w czerwcu naszemu dziennikarzowi pan Alojzy. - Zastałem tam odpadające tynki i kafelki, zawijające się wykładziny i francuzy, które były dosłownie wszędzie, nawet w dzbankach do kawy. Wyremontowanie tej szkoły przyniosło mi wielką satysfakcję, ale największą miałem z tego, że skonstruowałem ławki według mojego projektu dla dzieci z klas 1-3. Stwierdziłem, że sprzątaczki mają kłopot, bo wcześniejsze ławki miały cztery nogi, a jak dodawało się do tego dwa krzesła, to wychodziło 12. Zaprojektowane przeze mnie ławki były połączone z krzesłami, a liczba nóg zmalała do czterech. Do tego były regulowane, dostosowywane do wzrostu dzieci. Śmialiśmy się, że rosną razem z nimi. Dodatkowo wymyśliłem przesuwane tablice - można było ustawić taką w linie, kratkę, pięciolinię lub pustą. Kiedyś przyjechał do Torunia mój kolega ze studiów, też nauczyciel, i jak zobaczył szkołę, to zrobił wielkie oczy.
Alojzy Kowalski kierował rozbudową tej placówki, która miała zapewnić edukację tysiącom dzieci z nowo powstającego osiedla. Pod jego nadzorem szkoła powiększyła się o nowy segment z 12 salami i szatniami, salę gimnastyczną, dwie świetlice, bibliotekę, część administracyjną oraz gabinety specjalistyczne. Dzięki dyscyplinie finansowej i terminowemu zakończeniu inwestycji oraz osobistym staraniom dyrektora Kowalskiego przy szkole udało się też wybudować basen. Z jego inicjatywy nieopodal szkoły powstał dom nauczyciela z 25 mieszkaniami w ramach nauczycielskiej spółdzielni mieszkaniowej „Kaganek”.
Polecamy
Aktywny do ostatnich dni
Alojzy Kowalski po zakończeniu pracy zawodowej aktywnie uczestniczy w życiu społecznym Torunia W latach 1998-2002 sprawował mandat radnego Rady Miasta Torunia. Był współtwórcą sieci toruńskich szkół w roku reformy oświatowej. W 2013 roku ocalił przed zapomnieniem prace nauczycieli historyków z lat 60. na temat martyrologii pracowników oświaty Torunia i powiatu toruńskiego w czasie II wojny światowej. Wydana została książka „Ci co nie zawiedli”. Opracował również ,,Sieć Publicznych Szkół Powszechnych w Toruniu w latach 1920-1939”, wydaną w 2011 roku. Kolejna jego publikacja „Kalendarium inwestycji szkolnych w Toruniu w latach 1920-1939 i 1945-2015” ukazała się w roku 2016 roku. Jej aktualizację opublikowano kilka tygodni temu.
Alojzy Kowalski zmarł 16 lipca 2023 roku.
Polecamy nasze grupy i strony na Facebooku:
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
